MBO opleidingen
- Starten op MBO
- Lager beginnen
- Entree opleidingen (MBO Niveau 1)
- Niveau 2, basisberoepsopleiding
- Niveau 3, vakopleiding
- Niveau 4, middenkaderopleiding
- Specialistenopleiding
- Studievormen MBO
- Veelgestelde vragen
Wil je graag gaan studeren en een MBO opleiding volgen? Op deze pagina staat alles wat je moet weten over hoe het MBO in elkaar steekt!
Wat is MBO?
MBO staat voor Middelbaar Beroepsonderwijs. MBO is het onderwijs wat je volgt na de middelbare school. Vaak stroomt men vanuit het VMBO door naar het MBO, maar ook vanuit havo of vwo kan je naar het MBO. Je leert voor een basis, vak of middenkader beroep. Na het behalen van je niveau 2 diploma of hoger ben je startklaar om aan het werk te gaan, maar je kan ook doorleren.
Starten op MBO
Na het behalen van je VMBO diploma of hoger, mag je aan de slag op het MBO. Afhankelijk van welk niveau je hebt gevolgd, kan je starten met een opleiding op niveau 2, 3 of 4. In onderstaand schema staat voor elk niveau de minimale vooropleiding.
Lager beginnen
Heb je een VMBO kader diploma, maar wil je niet direct aan een niveau 4 opleiding beginnen? Het is altijd mogelijk om een opleiding te volgen op een lager niveau. Ook voor HBO’ers geldt; nog niet toe aan het HBO of wil je graag op het MBO starten? Dat is geen probleem!
Entree opleidingen (MBO Niveau 1)
Heb je geen diploma en ben je minimaal 16 jaar? Dan kan je een zogeheten Entree opleiding volgen. Na het behalen van de entree opleiding, kan je doorstromen naar een niveau 2 opleiding. Een entree opleiding duurt circa 1 jaar. Entree opleidingen zijn gericht op het voorbereiden op de arbeidsmarkt. Na het behalen van de entree opleiding krijg je een niveau 1 diploma.
Niet voor alle opleidingen en op alle scholen worden entree opleiding aangeboden.
Niveau 2, basisberoepsopleiding
Na het behalen van een entreeopleiding, VMBO basis, kader, TL of GL, kan je starten met een niveau 2 opleiding. Alle niveau 2 opleidingen vallen onder de noemer; Basisberoepsopleiding. Dit houdt in dat je leert voor een beroep waarbij je met name uitvoerende werkzaamheden doet. Denk bijvoorbeeld aan kapper, automonteur of beveiliger. Een niveau 2 opleiding duurt, afhankelijk van de opleiding en school, 1 tot 2 jaar.
Niveau 3, vakopleiding
Heb je VMBO GL, TL of kader of hoger, dan kan je direct starten met een niveau 3 opleiding. Deze beroepen zijn gericht op het zelfstandig uitvoeren van werkzaamheden.
Het verschil tussen een niveau 2 en niveau 3 opleiding is dat je bij een niveau 3 opleiding leert zelfstandig het vak te beoefenen. Je zult meer verantwoordelijkheid dragen en bent in staat zelf bepaalde keuzes maken op de werkvloer.
Bij sommige opleidingen zal een niveau 3 een specialisatie zijn. Voor andere opleiding zal niveau 3 de instap zijn.
Als voorbeeld; wil je graag kapper worden? Dan kan je bij veel scholen starten met een niveau 2 opleiding. Na niveau 3 ben je in staat zelfstandig de werkzaamheden van A tot Z uitvoeren.
Wil je graag netwerk- of ICT beheerder worden? Dan kan je op diverse scholen starten met de opleiding medewerker beheer niveau 3 en vervolgens doorstromen naar de opleiding ICT beheer niveau 4.
De meeste niveau 3 opleidingen duren 2 tot 3 jaar. Dit is afhankelijk van opleiding en de school waar je de opleiding volgt.
Niveau 4, middenkaderopleiding
Niveau 4 opleidingen, ook bekend als middenkaderopleidingen, is het hoogste niveau binnen het MBO. Niveau 4 opleidingen duren doorgaans 3 tot 4 jaar, maar er zijn ook diverse opleidingen waarbij je een niveau 4 opleiding binnen 2 jaar kunt behalen. Steeds meer niveau 4 opleidingen kunnen binnen 3 of soms zelfs 2 jaar worden afgerond.
Wil je toegelaten worden tot een niveau 4 opleiding? Dan heb je minimaal VMBO GL, TL of kader nodig. Ook kan je vanaf MBO niveau 2 of niveau 3 doorstromen. Zie hiervoor ‘Specialistenopleiding’.
Na het behalen van een MBO niveau 4 diploma kan je starten aan het HBO. Bepaalde HBO opleidingen hebben specifieke toelatingseisen, maar in vrijwel alle gevallen kan je doorstromen naar het HBO als het vak aansluit op het HBO.
Heb je een MBO opleiding niveau 4 gevolgd waarbij niet direct aansluiting is op het HBO? Theoretisch gezien is dat over het algemeen geen probleem, maar om een betere aansluiting te hebben, kan je overwegen om een gerelateerde MBO niveau 4 opleiding te volgen. Voor sommige opleidingen kan een vrijstelling of versneld traject hierin helpen.
Binnen het NLQF, Nederlands Kwalificatieraamwerk, kent men ook nog de niveau’s 5 tot en met 8. Dit zijn echter HBO opleidingen en masters. Het NLQF
Specialistenopleiding
Een specialistenopleiding is een aanvulling op de niveau 3 vakopleiding. Een specialistenopleiding is een 1-jarige niveau 4 opleiding, die je kan volgen na het behalen van een niveau 3 diploma binnen een zelfde studie richting. Niet alle scholen en opleidingen bieden specialistenopleidingen aan. Na het behalen van een specialistenopleiding heb je toegang tot het HBO.
Wat kost een MBO opleiding?
De kosten zijn te verdelen in 3 categorieën:
- Kosten die de overheid voor jou maakt, namelijk studiefinanciering en studenten OV;
- Vaste kosten via voor school, het collegegeld;
- Variabele kosten. Denk hierbij aan boeken, materialen, een laptop en excursies.
Studiefinanciering
De studiefinanciering varieert van 85 euro tot bijna 850 euro. Dit is afhankelijk van jouw situatie en of je aanvullend leent. Dit geld leen je van de overheid, maar wordt omgezet naar een gift als je jouw studie binnen 10 jaar haalt. Veel mensen zien dit daarom ook niet als kosten.
Wat je kan lenen varieert en is van veel factoren afhankelijk.
Hebben je ouders een prima baan, woon je thuis en heb je geen aanvullende lening? Dan heb je recht op de basisbeurs van 85 euro per maand. Verdienen jouw ouders (bijna) niets, woon je niet meer thuis en leen je maximaal bij tegen 0% rente, dan krijg je totaal 837 euro. Je kan op de website van duo wat je maximaal kan lenen.
Collegegeld
Les- en collegegeld betaal je aan de school waar je de opleiding volgt. Voor MBO is dat elk jaar een vast bedrag. Vaak ligt dit rond de 1200 euro. Dit bedrag wordt vastgesteld door de overheid. Voor deeltijd kan dit bedrag iets afwijken.
Variabele kosten
Variabele kosten voor een opleiding verschillen per jaar, opleiding en school. Zo zul je bij de ene opleiding veel boeken nodig hebben, bij de andere opleiding een goede laptop. Over het algemeen is het 1e jaar het duurste. Houdt rekening met 1250 euro voor het eerste jaar en 500 tot 750 euro voor de daarop volgende jaren.
Studievormen MBO
Naast de verschillende niveau’s kent het MBO ook nog de studievormen BBL en BOL. BBL staat voor Beroepsbegeleigende leerweg en BOL staat voor beroepsopleidende leerweg. Bekijk hier alles over BOL- & BBL opleidingen Binnen het HBO worden de termen voltijd en deeltijd gebruikt.
Voor volwassenen die zich graag willen laten omscholen, is er het volwassenonderwijs. Deze studievorm wordt vaak afgekort met ‘VAVO’. Bij de VAVO vinden lessen vaak in de avond plaats. Er geldt een wettelijk minimum leeftijd van 18 jaar, maar sommige scholen hanteren een hogere minimum leeftijd. De VAVO is ook bekend als avondschool.
Veelgestelde vragen
Je moet voor 1 augustus 16 jaar zijn. Ben je dus op 2 augustus geboren? Dan mag je wettelijk gezien niet starten op 15 jarige leeftijd aan een MBO opleiding en moet je dus wachten tot je 16 jaar en 364 dagen oud bent voordat je kunt beginnen met een opleiding op het MBO. Deze minimum leeftijd geldt voor alle niveau’s. Ook voor entree opleidingen. Er is geen maximum leeftijd aan een opleiding verbonden.
Ja. Wettelijk gezien kan je doorstromen vanaf MBO niveau 2 naar MBO niveau 4. Het is echter niet bij elke instelling mogelijk om door te stromen vanaf MBO niveau 2 naar MBO niveau 4. Bijvoorbeeld bij de politieopleiding zal je na een niveau 2 eerst een niveau 3 diploma moeten halen. Bekijk daarom goed de toelatingseisen op de website van de betreffende school om te zien of het mogelijk is om door te stromen.
Een volledig overzicht van alle MBO opleidingen is hier te vinden; https://opleiding.com/niveau/mbo/. Er zijn totaal 474 bekostige MBO opleidingen die ook worden aangeboden door verschillende instellingen. Daarnaast zijn er nog vele andere particuliere MBO opleidingen te volgen.
Als de opleiding aansluit duurt dit doorgaans 1 jaar. Het is over het algemeen zo dat je in 1 jaar het volgende niveau haalt. Dus van niveau 2 naar niveau 3 duurt 1 jaar en van niveau 3 naar niveau 4 duurt 1 jaar. Uitzondering is als je een opleiding gaat doen in een andere richting. Je kunt in dat geval vaak vrijstelling krijgen voor vakken als Nederlands en Engels, maar het is niet zo dat je een niveau 4 opleiding dan in 1 jaar kunt behalen.
Vanuit de overheid zijn hier bepaalde voorwaarden voor. Ben je jonger dan 18 jaar? Dan is een niveau 1 opleiding niet voldoende om aan het werk te gaan. Je dient minimaal een MBO niveau 2 diploma te behalen. Mogelijk gaat dit omhoog naar 21 jaar. Dit moet het leren stimuleren.